2023 yılında, Türkiye'den yurt dışına kaçırılan tarihi eserler, ABD, Almanya, İtalya gibi ülkelerden olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerinden 3,018 eserin, ait olduğu topraklara geri dönmesi devam etti.
Anadolu, yüzyıllar boyunca birçok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. Bu çeşitli uygarlıkların mirası, Anadolu'ya arkeolojik açıdan büyük bir zenginlik katmıştır. Geçmişin izlerini taşıyan tarihi eserlerin bir kısmı, Türkiye'nin dört bir yanındaki müzelerde sergilenmekte, bir kısmı ise hala devam eden kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılmaktadır.
Buna ek olarak, Anadolu'nun topraklarından koparılarak yurt dışına kaçırılan eserler de bulunmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, yıllardır, yasa dışı yollarla çalınan bu eserlerin Türkiye'ye geri getirilmesi için büyük bir mücadele yürütmektedir. Yapılan sıkı takip ve çalışmalar sonucunda binlerce eser, 2023 yılında da ait olduğu topraklara geri dönmüştür; bu kapsamda 3,018 eser Türkiye'ye iade edilmiştir.
Pişmiş toprak kandiller ABD’den
2023 yılında gerçekleşen iade sürecinde, ABD'den gelen ilk eserler arasında yer alan 2 pişmiş toprak kandil, gönüllü bir şekilde iade edildi. Roma dönemine ait olduğu belirlenen bu eserler, Türkiye'ye getirildikten sonra Ankara'daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi'ne gönderildi.
MÖ 2000 yılına ait bronz kılıç
ABD'den iade edilen bronz kılıcın, MÖ 2000'in sonlarına tarihlendiği belirlendi. Bu 60 cm uzunluğunda ve 7,5 cm genişliğindeki kılıç, Türkiye'ye getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde özenle koruma altına alındı.
ABD’den 12 eser daha iade edildi
2023 yılında, ABD'den 12 daha fazla eser, ait oldukları topraklara geri getirildi. Bu eserlerin, kaçak kazılarla bulunarak uzun yıllar önce yurt dışına çıkarıldığı tespit edildi. Bu özel eserler arasında, MÖ 6000'e ait Konya Çatalhöyük kökenli ana tanrıça heykelciği, MÖ 6000'e ait Burdur Hacılar kökenli bir ana tanrıça heykelciği, MÖ 5000'e ait bütün halde korunmuş Kiliya tipi bir idol, MÖ 2000'e ait Doğu Anadolu yayla kültürüne ait bir vazo, MÖ 3000 sonu ve 2000 başına tarihlenen bir boğa arabası modeli gibi özel eserler bulunmaktadır.
3 bine yakın sikke Bulgaristan’dan
2023 yılında, Bulgaristan'dan 2,940 adet sikke Türkiye'ye getirildi. Yapılan tespitlere göre, sikkelerin büyük bir kısmının Pontus Kralı 6. Mithradates Eupator'a (MÖ 120-63) ait olduğu belirlendi. Bu önemli eserler, Türkiye'ye getirildikten sonra İstanbul Arkeoloji Müzeleri'nde titiz bir şekilde koruma altına alındı.
İtalya’dan Roma dönemi mezar steli
Yurt dışından iade edilen eserler arasında yer alan bir diğer kaynak ise İtalya oldu. İtalya'dan, Roma dönemine ait bir mezar steli Türkiye'ye iade edildi. MS 2'nci yüzyılın ortalarına tarihlenen bu stel, yapılan araştırmalar sonucunda Zeugma kökenli olduğu belirlendi. Eser, Türkiye'ye getirildikten sonra Zeugma Müzesi'nde ziyaretçilere sergilenmeye başlandı.
Gümüş sikkeler Hollanda’dan
Hollanda'da yaşayan bir Türk vatandaşı tarafından 23 adet gümüş Candaroğlu Beyliği sikkesi Türkiye'ye iade edildi. Sikkeler, ülkelerine getirildikten sonra Kastamonu Müzesi'nde özenle koruma altına alındı.
Hollanda'dan iade edilen mermer yazıt
Hollanda'dan Türkiye'ye iade edilen bir diğer eser, erken Roma dönemine ait mermer bir yazıttır. Bu mermer yazılı parça üzerinde, o dönemdeki Kayseri'nin adının "EUSEB…" olduğu yazısı tespit edildi. Eser, Türkiye'ye getirildikten sonra Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde titizlikle koruma altına alındı.
İsviçre’den 37 adet eser iade edildi
11 Ekim tarihinde İsviçre'den Türkiye'ye 37 eser teslim alındı. Bu eserler arasında Urartu dönemine ait olduğu belirlenen bronz kaplar, at koşum takımı parçaları ve kusura tipi idol bulunmaktadır. Ayrıca, iade edilen eserler arasında Roma dönemine ait bir geyik figürü ve gümüş vazo da yer almaktadır. Türkiye'ye getirilen bu değerli eserler, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde özenle koruma altına alınmıştır.
Almanya’dan mermer yazıt
Roma dönemine ait olduğu belirlenen mermer yazıtın tamamlanmış diğer parçaları, Side Müzesi'nde bulunmaktadır. Eser, yerel bir yazıt olarak tespit edilmiş olup, muhtemelen onurlandırma yazıtı olduğu tahmin edilmektedir.